Puur Puglia

We rijden over eenzame weggetjes, langs velden vol druivenranken en olijfbomen. Langs de kant staat een man met een kar. Hij verkoopt vers geoogste meloenen, sinaasappels en tomaten. En voor wie wil, ook nog een jerrycan vol Primitivo, de volle, kruidige wijn van deze streek. Daarna volgen glooiende heuvels, van waaruit witte puntdaken opduiken: de trulli. En even later zien we ineens de zee: aqua, alsof je in de Caraiben bent. Ik ben in opdracht voor magazine ‘de Smaak van Italie’ in de hak van de Italiaanse laars. Om precies te zijn in Puglia, de puurste streek van Italië.

Wat opvalt in Puglia zijn de geuren. Het ruikt hier naar rozemarijn, eucalyptus, lavendel en jasmijn. Maar ook naar warme aarde, vis, zilte zee en rijpe vruchten. Naar zon op natte tegels en naar wasgoed dat te drogen hangt. Steeds als we een bocht om gaan ruiken we iets anders. Puglia is ook als een kleurenpalet. Een palet met het wit van gepelde amandelen, zeeschuim en verse ricotta. Maar ook met het groen van olijven, druivenbladeren, oude houten deuren en plastic vliegengordijnen. Met het blauw van de zee, keramieken potten en heldere luchten. En met het paars van aubergines, rijpe vijgen, visnetten en adembenemende zonsondergangen. Kortom: een feest voor de zintuigen.

Hoewel Puglia nog steeds vrij ongerept is, is het toerisme in opmars. Zag je tien jaar geleden nog zelden een strandtent, nu wisselen vrije stranden en beachclubs elkaar af. En heel af en toe wordt een menukaart al in het Engels vertaald. Best bijzonder, want de Engelse taal wordt hier zelden gesproken. Tijdens onze reis verblijven we op de prachtige Masseria Potenti. Wat een paradijs! Alle gebouwen zijn wit gekalkt, wat een prachtig gezicht is in combinatie met de strakblauwe lucht. Boven de eettafels wapperen witte doeken, die zorgen voor fijne schaduwplekken. En op elke tafel staat een prachtig veldboeket. Soms van bloemen, maar vaak ook van kruiden of rode pepers. De kamers en suites zijn allemaal ingericht als kleine romantische huisjes. Er staan wat boeken, er is een televisie, een koelkast, een openhaard en elke suite is versierd met kleine decoraties, zoals gedroogde bloemenkransen en rieten manden. Helemaal achteraan bevindt zich een groot zwembad, omgeven door fruitbomen en cactusplanten. Ook hiernaartoe loop je weer over een pad dat overdekt is met witte doeken. We krijgen een heerlijke lunch voorgeschoteld, die door eigenaresse Maria Grazia zelf wordt bereid met groenten uit eigen moestuin. Zo lekker kan puur dus zijn. Een taartje van courgettes, olijfolie en citroen doet ons vijf minuten lang zwijgen en dromerig voor ons uitstaren.

Die avond dansen we samen met Maria Grazia, dochter Chiara en andere gasten van Potenti de beroemde pizzica. Pizzica is de dans van het zuiden en is verwant aan de taranta-dans. De naam taranta verwijst naar de tarantula, een giftige spin en pizzica betekent spinnenbeet. De mensen in Zuid-Italië dachten dat een tarantulabeet dodelijk was en dansten zo heftig dat ze het gif uit hun lijf zweetten. Maar omdat een tarantulabeet helemaal niet giftig is, was de dans vooral een goed excuus om eens lekker los te gaan op deze erotische muziek. Nog steeds worden de taranta en de pizzica gedanst tijdens feesten. Chiara en Maria Grazia zetten de eerste passen op de dansvloer. Een tamboerijn en een gitaar geven de maat aan. De vrouwen kijken trots en uitdagend uit hun ogen en stampen met hun voeten, hun blikken zeggen: kom maar op. Niet zo verwonderlijk als je beseft dat deze dans is ontstaan als een protest van vrouwen tegen hun onderdrukking en de ellende van elke dag. Het is hun dans van de vrijheid. Ook wij moeten er aan geloven. Hoewel we nog een beetje ongemakkelijk beginnen, dansen we daarna samen met ‘de vrouwen van het zuiden’ de pizzica en voelen ons zo vrij als een vogel.

Een leuk stadje in Puglia is Grottaglie is de keramiekhoofdstad van Italië en een echte must-see. Grottaglie is een oude historische stad met een modern randje. Je ziet er namelijk heel veel mooie straatkunst, zoals een gezicht van een man dat lijkt op te gaan in de structuur van een oude muur. Er is zelfs een jaarlijks terugkerend street art festival, FAME genaamd, dat meestal eind september plaatsvindt. Maar waarvoor je hier vooral komt, is de keramiek. Er zijn heel veel keramiekzaakjes en galerieën, dus zorg voor een stootbestendige koffer als je dol bent op mooie schalen, dan komt je aanwinst heel thuis. Het is namelijk bijna onmogelijk hier niet iets te kopen.

Nog een aanrader is het havenstadje Gallipoli. Gallipoli betekent in het Grieks ‘mooie stad’ en dat klopt helemaal. Het is een stad waar je eigenlijk minstens twee dagen moet vertoeven. Je kunt hier op het strand liggen. De baai van Gallipoli is wonderbaarlijk schoon en heeft geelwit zand. Maar je kunt hier ook heerlijk struinen door de smalle straatjes en genieten van de vele winkeltjes en restaurants. Lunchen kan heel goed bij visrestaurant Scoglio delle Sirene. Terwijl je uitkijkt op zee, komen de meest heerlijke gerechten voorbij. Een pasta, opgediend in een grote schelp, een schaal vol zeevruchten en een frisse salade. Na de lunch geniet je van het echte Italiaanse leven in dit authentieke havenstadje. Oude vrouwtjes zitten op een stoel voor hun deur, XL onderbroeken hangen te drogen aan waslijnen onder een raam en deuren staan wijd open, want waarom zou je ze hier ook op slot doen?

Puglia staat natuurlijk vooral bekend om haar trulli. Een trullo (meervoud = trulli) is een rond huisje, gemaakt van kalksteen. Wie de boeken van Tolkien heeft gelezen, zal waarschijnlijk meteen denken aan de knusse Hobbit-huizen. Het dak heeft een kegelvorm, die dient als schoorsteen, en is vaak versierd met symbolen, zoals een maan, ster of hartvorm. Trulli zijn in de 15e eeuw ontstaan als een manier om belasting te ontduiken. Dorpen en steden betaalden namelijk belasting over elk woonhuis. De landheer Acuaviva van de nederzetting Alberobello bedacht een manier om hieraan te ontkomen: doordat trulli zonder cement werden gebouwd, konden ze snel worden afgebroken. Op die manier troffen de controleurs van de koning steeds geen woningen, maar stukken puin aan. En daarover konden ze onmogelijk belasting heffen. Je vindt de trulli in de trulli-vallei, omgeving Alberobello, Martina Franca en Ostuni. Het landschap hier is prachtig, vol olijfbomen, cactussen en natuurlijk de trulli. Het zijn er ontzettend veel en toch is elke trullo anders. Zo zien we grijze, vervallen trulli, spierwitte trulli, vier trulli die samen een grote villa vormen en zelfs een trullo die is omgebouwd tot tankstation. Ook leuk: slapen in een trullo!

We mogen natuurlijk niet naar huis voordat we ook de zee hebben geproefd. En dus gaan we naar het strand. Prosciutto Beach vlakbij Porto Cesareo staat er om bekend het mooist te zijn. Maar omdat het in de maand augustus, als wij er zijn, erg druk is, kiezen we voor een iets minder toeristisch strand. We komen uit bij Posto 9 in Campomarino. Hier geniet je vanaf je strandbed, hemelbed of hangmat van een schitterend uitzicht op zee. Echt een aanrader!

Copyright foto’s: Chantal Visser – Your Future Postcard